BAŚŃ O WĘŻOWYM SERCU ALBO WTÓRE SŁOWO O JAKÓBIE SZELI, RADEK RAK.

-

 

 

Tym razem byliśmy jednomyślni na DKK. Książka nam się podobała.

Jest to, jak sam tytuł wskazuje, dzieło z pogranicza przynajmniej dwóch gatunków: baśni i powieści historycznej. Formy te (niczym co rusz pojawiające się w powieści węże)przeplatają się i doskonale uzupełniają. Można by te opowiedziane historie uporządkować i stworzyć kilka odrębnych opowiadań. Wówczas jedno dotyczyłoby historii wężowego serca, drugie opowiadałoby historię legendarnego zbójnika Jakuba Szeli, kolejne tratowałoby o ciężkim losie chłopów (chamów) i o rabacji galicyjskiej, a jeszcze inne byłoby opowieścią o Galicji jako mitycznej krainie. Autor jednak postanowił je ze sobą spleść i przedstawić jako powtarzaną przez ludzi baśń:

Powiadają, że wszystko zaczęło się wieczorem.

Wieczorem, wieczorem
Pieśń się niesie borem.
Kogo pieśń poniesie,
Zatraci się w lesie.[1]

 I jest to baśń niesamowita. Widać ogromną pracę autora nad tą książką. To wszystko fantastycznie (czasem dosłownie) się ze sobą łączy, przenikają się światy i opowieści. Narracja prowadzona w niezwykle ciekawy sposób, przeplatana poezją, ludowymi przyśpiewkami i powiedzeniami. Modlitwa łączy się z zaklęciami, przekleństwa z uwielbieniem - niesamowita zabawa językiem! Do moich ulubionych fragmentów należy ten o pająku:

- Pająk cierpliwy jest. Bezlitosny jest – nuci Sława pod nosem. – Pająk dąży do celu. Nie szuka poklasku. Nie unosi się pychą. Nie ogląda się na innych. Wciąż szuka swego. Nie unosi się gniewem, lecz nie zapomina złego.[2]

W książce tej znajdziemy mnóstwo odwołań do ludowych tradycji i do postaci z bajek i legend. Poza  tym jednak mnóstwo prawdy historycznej, zwłaszcza jeśli chodzi o hierarchię społeczną i sposób traktowania ludzi. Mamy tu więc przekrój społeczeństwa od panów, którzy sami ustanawiają prawo i traktują chamów jak własność, przez chłopów żyjących w biedzie i wiecznym strachu, do jeszcze mniej znaczących chłopek i dzieci. Bieda, ucisk, picie i bicie są na porządku dziennym. Do tego ciężka praca i brak praw. A poza tymi wszystkimi chłopami i panami spotkamy też i czarownicę Sławę, piękną Malwę, Żydów, diabłów, Kocmołucha (ni kota, ni koguta) i Króla Wężów. Z głównym bohaterem przemierzymy wiele krain i lasów, tych prawdziwych i tych wyobrażonych. Usłyszymy język ludzki i język zwierząt. Dowiemy się też dlaczego kamień jest najdoskonalszym z bytów.

To bardzo ciekawa i bogata powieść. Napisana po mistrzowsku i snująca niesamowity ciąg różnych historii. Gorąco polecam. Naprawdę warto przeczytać.

 


[1] Rak R., Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli, Powergraph, Warszawa: 2020, s. 11.

[2] Ibidem, s. 327.


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

WYSPA TAJEMNIC, MARTIN SCORSESE

-
Obraz
  Jeśli czytaliście książkę Dennisa Lehane’a pt. WYSPA TAJEMNIC, to powiem, że film w reżyserii Martina Scorsese, który jest adaptacją wspomnianej książki, jest równie dobry. Już od samego początku obraz jest klimatyczny i wprowadza widza w niepokojący nastrój, który wzmaga jeszcze niesamowita ścieżka dźwiękowa. I tak, mamy 1954 rok i dwóch szeryfów federalnych, którzy płyną promem na wyspę mieszczącą szpital dla psychicznie chorych przestępców. Jednym z detektywów jest Teddy Daniels ( Leonardo Di Caprio ), drugi zaś to Chuck Aule (M ark Ruffalo ). Ich zadaniem jest wyjaśnienie tajemniczego zniknięcia jednej z pacjentek, jednak ani personel szpitala, ani jego dyrektor, doktor Cawley (Ben Kongsley) nie wykazują szczególnej chęci do współpracy w śledztwie. Wkrótce okazuje się, że dla Danielsa pobyt na wyspie staje się problematyczny. Z jednej strony ma omamy związane z przeżytą traumą z drugiej zaczyna podejrzewać, że coś jest tutaj nie tak. Scorsese stworzył wstrząsający thriller, o k
Czytaj dalej »

1670 - SERIAL

-
Obraz
  Obłędna satyra na polskie społeczeństwo, a szczególnie na  szlachtę drugiej połowy XVII wieku. W małej wsi Adamczycho, szlachcic Jan Paweł, właściciel mniejszej połowy wsi, przedstawia nam codzienne życie przeciętnej szlachetnej rodziny. Oprowadza nas po swoich włościach, pokazuje członków rodziny oraz swój dobytek i służących mu chłopów. Bohater chce być najsłynniejszym Janem Pawłem w Polsce i dlatego usilnie dąży do poklasku i uznania wśród innych szlachciców. Stawia przy tym na swe pochodzenie, odwołuje się do tradycji rodu i wszelkich sarmackich obyczajów. Niestety, codzienne życie usiane jest licznymi problemami, zwłaszcza w kręgu najbliższych: córki Anieli - feministki, walczącej o prawa chłopów i szerzącej ekologiczne poglądy, synu Stanisławie - muzyku i hulace, drugiemu synowi Jakubowi – księdzu, który wszędzie szuka możliwości zarobku oraz małomównej małżonce Zofii, spędzającej czas głownie na leżeniu krzyżem na ziemi... . Jakby tego było mało do tego dochodzą jeszcze ut
Czytaj dalej »

TYLKO ONA ZOSTAŁA, RILEY SAGER

-
Obraz
Nowa powieść Rileya Sagera pt. „Tylko ona została” opowiada o tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce w pewnej posiadłości oraz ich przykrych konsekwencjach dla jedynej ocalałej właścicielki rezydencji na klifie Leonory Hope. Do masakry w Hope’s End doszło w 1929 roku i to właśnie Leonorę oskarżono o zamordowanie swojej siostry oraz swoich rodziców.  Dziewczyna nie przyznała się do winy, z resztą policja również nie znalazła obciążających ją dowodów. Mało tego, wskutek wypadku została ona na stałe przykuta do wózka inwalidzkiego. Jedynymi osobami, które pozostały w posiadłości po tragedii są gospodyni oraz kucharz, a po czasie dołączają do nich również pielęgniarka, pokojówka oraz ogrodnik.  Dom na klifie nazwany o ironio Końcem Nadziei stał się prawdziwym więzieniem dla jego właścicielki. Skazana przez chorobę na łaskę i niełaskę innych egzystuje wyłącznie w obrębie swoich czterech ścian z piętnem morderczyni. Niestety jak to często w małych społecznościach bywa większość ludzi
Czytaj dalej »